سد بستان‌خانی از مهم‌ترین سازه‌های بازمانده از دوران فرمانروایی کوررش هخامنشی که در شهرستان خرم‌بیدِ استان فارس واقع شده، در زمستان ۱۳۹۶ توسط افرادی که هنوز شناسایی نشده‌اند، هدفِ تخریب قرار گرفت. گذشته از آنکه این تخریب در غیابِ کامل نیروهای یگان حفاظت صورت گرفته، حتی خبر تخریب آن بعد از گذشت چند ماه به گوشِ میراث فرهنگی استان فارس رسیده است.
سد بستان‌خانی با قدمتِ ۲۵۰۰ سال، در ۲۰ کیلومتری شمال پاسارگاد احداث شده، و یک سیستم مهندسی مدیریتِ آب‌های سطحی در دوران هخامنشی به حساب می‌آید. این سد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
گزارش‌ها از وجود یک دستگاه بولدوزر، تراکتور، لودر، یک عدد کانکس، یک دستگاه ترانس برق، مقداری لوله آبرسانی و ... خبر می‌دهند که در نزدیکی سد بستان‌خانی پیدا شده. این مسئله نشان می‌دهد که این مسئله، کار یک قاچاقچی نمی‌تواند باشد.
یادمان ساسانی در حال نابودیست
با اینکه 82 سال قبل در فهرست ملی به ثبت رسیده و جزو چهار نقش برجسته مهم ساسانیان در فارس به شمار می رود، اما همچنان از نبود راه دسترسی مناسب و عدم حفاظت اصولی رنج می برد و به گفته دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان داراب، این یادمان یکهزار و 776 ساله فارس وضعیت مناسبی ندارد و در آستانه تخریب و فراموشی قرار گرفته است.
نقش شاپور يا نقش رستم در دامنه جنوبي كوهي معروف به پهنا در نزديكي شهر داراب قرار گرفته است. اين نقش برجسته ساساني در سال 1315 و به شماره 267 در فهرست ملي به ثبت رسيده و از جمله چهار نقش برجسته اي است كه پيروزي شاپور اول (پادشاه ساسانيان) بر روميان را به تصوير مي كشد.
اين يادمان تاريخي مانند ساير نقوش دوره ساسانيان در محلي واقع شده كه در پايين آن چشمه و بركه آب قرار دارد، هرچند كه در حال حاضر اين بركه خشك شده است و نقش نيز در آستانه محورشدن كامل به سر مي برد. اين اثر ملي، پادشاه ساسانيان را سوار بر اسب در وسط تصوير نشان مي دهد و پشت سر وي 17 نفر از بزرگان ايراني با كلاه بلند و ردا ايستاده اند. در مقابل پادشاه، تصوير 20 تن از اسراي دشمن ديده مي شود كه با توجه به چهره، آرايش موي سر و نوع لباس، رومي هستند و هيچ كدام كلاه نيز به سر ندارند. اين اسرا توسط نگهباني ايراني مراقبت مي شوند.
به اعتقاد كارشناسان حوزه ميراث فرهنگي، اين نقش در سال 242 تا 243 ميلادي در دل كوه حك شده و روايتگر قسمت مهمي از تاريخ ايران و فارس است، اما آنچه كه اين روزها نگراني فعالين حوزه ميراث فرهنگي و گردشگري را دوچندان كرده، عدم حفاظت و مراقبت از اين نقش برجسته است. نقشي كه مي تواند به جاذبه گردشگري فارس تبديل شود آنچنان مهجور مانده كه كمتر كسي از وجود آن باخبر است و به گفته محمدباقر مهاجر، گردشگراني هم كه آوازه اين نقش را شنيده اند و علاقه مندند اين يادمان ملي ايران را ببينند، عطايش را به لقايش مي بخشند چرا كه براي رسيدن به اين نقش برجسته بايد حدود يك كيلومتر پياده روي كنند.
